تحقیق و تصحیح انتقادی اخلاق ظهیریه

چکیده « تحفه الائمه العلّیه فی الحکمه العملیه » معروف به « اخلاق ظهیریه » ، اثری باقی مانده از فتح الله بن احمد بن محمود الشهرستانی معروف به سبزواری است که در سد? دهم به نام ظهیرالدّین ابراهیم شاه صفوی (946 ه . ق ) نوشته شده است . این رساله در حوز? اخلاق اسلامی و دارای نثری شیوا و قلمی روان است و می توان آن را در مکتب اخلاق تلفیقی جای داد چرا که مولف در تألیف آن از امتیازهای دو مکتب فلسفی و نقلی بهره برده و میان روشهای گوناگون روایی و فلسفی تلفیق کرده و از ویژگیهای آنها بهره مند شده است ؛ این اثر به شیو? سایر کتب اخلاق اسلامی در سه بخش اخلاق ، تدبیر منزل و سیاست مدن سامان یافته و مشتمل بر یک مقدمه و سه مقاله است ؛ مقدم? آن برگرفته و یا متن ترجمه واری از رسال? اقسام علوم شیخ الرئیس و محتوای سه مقال? آن مأخوذ از « اخلاق ناصری » و « اخلاق سلطانی » می باشد ؛ وجه مزیت این اثر بر آثار اخلاقی پیش از خود این است که مولف خلاصه وار به ذکر مسائلی که از منظر وی در اخلاق فردی و جمعی برجسته می نماید پرداخته ؛ این اقدام به نظم در چارچوب رساله و سهولت دسترسی به اهم مطالب اخلاقی کمک می کند . محور عمد? بحث این مجموعه ، تصحیح انتقادی اثر حاضر و بررسی و تحلیل آراء اخلاقی مولف آن می باشد . در تصحیح این رساله ، سه نسخه از اخلاق ظهیریه در میدان مقایسه و مقابله با یکدیگر قرار گرفته اند ؛ معنای روان واژگان مغلق در پانوشت درج شده و فهرست ( آیات ، روایات ، اشعار ، مطالب ، منابع و ... (در پایان کتاب ذکر شده است ؛ افزوده ها با ( + ) و کاستی ها با ( - ) ، و مواردی که صرفاً اختلاف در واژه ها و عبارات وجود دارد بدون علامت ، فقط کلمه یا عبارت متفاوت در پانوشت مشخص شده و به منظور سهولت در خواندن متن در حد ضرورت ، پاراگراف بندی متن و علائم سجاوندی توسط مصحح اعمال شده است .